ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΥΔΡΑΣ

Η Ιστορία της Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού Ύδρας είναι μεγάλη και άρρηκτα δεμένη με την ίδια τη σύγχρονη ελληνική ναυτιλία και αναμφισβήτητα αποτελεί σήμερα ένα ζωντανό ναυτικό μνημείο και μια χειροπιαστή έκφραση της ναυτικής μας παράδοσης και συνέχειας.Ιδρύθηκε στην Ύδρα, το 1749, στο σχολείο του Αγίου Βασιλείου, στο περίβολο του ομώνυμου ναού, ενώ από το 1800 βρέθηκε υπό τον έλεγχο της δημογεροντίας του νησιού.

Στα χρόνια πριν από την Επανάσταση του 1821, ξένοι δάσκαλοι, κυρίως Ιταλοί και Πορτογάλοι, δίδασκαν τη ναυτική θεωρία, τη ναυτική τέχνη καθώς και ξένες γλώσσες, όπως ιταλικά, γαλλικά και ισπανικά, γνώσεις και γλώσσες απαραίτητες για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας των Ελλήνων ναυτικών με τις ξένες αρχές που συναντούσαν στις θάλασσες που έπλεαν, με υπαλλήλους της τελωνειακής και διοικητικής γραφειοκρατίας στους λιμένες όπου κατέπλεαν, καθώς και με τους αλλοεθνείς εμπόρους με τους οποίους συναλλάσσονταν.

(Φωτογραφία από Αρχείο Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού Ύδρας)

Ο λόγος που η Ύδρα απέκτησε σχολή ναυτικής εκπαίδευσης πρώτη μεταξύ των ελληνικών ναυτότοπων της «διάσπαρτης πόλης» του Ιονίου και του Αιγαίου, υπήρξε σαφώς η μεγάλη της ναυτική παράδοση και η ανάγκη της να επανδρώνει τα δεκάδες εμπορικά της πλοία, που έπλεαν σε όλη τη Μεσόγειο, με πλόες ακόμα και εκτός Μεσογείου, με καλώς καταρτισμένους άνδρες. Για να γίνει αντιληπτή η μεγάλη ναυτική παράδοση του νησιού του Αργοσαρωνικού κατά τον 18ο και 19ο αιώνα και κατ’ επέκταση για να κατανοηθεί η επιτακτική ανάγκη της άρτιας εκπαίδευσης των ναυτικών που υπηρετούσαν στα εμπορικά του πλοία, μπορούμε να αναφέρουμε ενδεικτικά τα όσα έγραφαν οι ίδιοι οι Υδραίοι προς την Υψηλή Πύλη στις αρχές του 19ου αιώνα, παρουσιάζοντας τον δυναμισμό και την έκταση της ναυτικής τους δραστηριότητας.

Συγκεκριμένα, στις 15 Δεκεμβρίου 1804, σε επιστολή τους προς την οθωμανική κυβέρνηση, οι Υδραίοι σημείωναν: «Τα καράβια μας δεν δουλεύουν μόνο την Άσπρην θάλασσαν, αλλ’ όλας τας θάλασσας και λεβάντε και πουνέντε, και έξω του Στρέτου τον Ωκεανόν, Αμερικήν, Ολλάνδιαν και Ιγγλατέραν, και την Βαλτική θάλασσαν, και πέρυσι εζήτησαν πραγματευταί καράβια μας να αναυλωθούν διά Ινδίας». Έτσι, λοιπόν, η Σχολή της Ύδρας ήρθε να καλύψει τις πραγματικά μεγάλες ανάγκες σε καταρτισμένο έμψυχο δυναμικό που είχε ο μεγεθυνόμενος εμπορικός στόλος του νησιού, ενώ θα συνεχίσει για πολλά χρόνια να προσφέρει τις πολύτιμες υπηρεσίες της όχι μόνο στην υδραίικη, αλλά και σε ολόκληρη την ελληνική ναυτιλία.

Το 1927 λειτούργησε στην Ύδρα, ως Ιδιωτική Ναυτική σχολή με την φροντίδα του Σωματείου Ενώσεως των Ναυτικών Ύδρας. Το 1930 με το νόμο 4511 ιδρύθηκε από το κράτος η Σχολή Εμπορικής Ναυτιλίας Ύδρας και από το 1979 με ΠΣ 9/8-1-79 ανήκει στην βαθμίδα της ανώτερης Τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης. Από το 1930 η σχολή στεγάζεται στο σημερινό κτίριο που ανήκε στους Υδραίους Καραβοκύρηδες Αναστάσιο Τσαμαδό και Αθανάσιο Κουλούρα και έχει παραχωρηθεί στο Δημόσιο αποκλειστικά για την λειτουργία της Σχολής. Το κτίριο αυτό κτίστηκε κατά την χρονική περίοδο 1780-1810.

(Αριστερή φωτογραφία από το Αρχείο της Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού Ύδρας)    (Δεξιά φωτογραφία από το Αρχείο της Λέσχης Σχολής Ναυτιλίας Ύδρας)

Μέσα στα πρώτα είκοσι επτά πρώτα χρόνια της λειτουργίας της Σχολής της Ύδρας και έως το 1957, οπότε και το συγκρότημα των Σχολών Ασπροπύργου θα είχε πια τεθεί σε λειτουργία, «943 νέοι είχον εξέλθη εξ αυτής καί υπηρετούν όλοι σχεδόν επί ελληνικών πλοίων». Με άλλα λόγια, η Σχολή της Ύδρας υπήρξε η «τροφός» της ελληνικής ναυτιλίας κατά το διάστημα της προπολεμικής της ανάπτυξης, αλλά και κατά το διάστημα της προσπάθειας ανασυγκρότησής της μετά την καταστροφή και τις μεγάλες απώλειες που υπέστη ο ελληνόκτητος στόλος σε έμψυχο υλικό κατά τα δύσκολα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

(Φωτογραφία από το Αρχείο της Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού Ύδρας)

Κατά τη διάρκεια της κατοχής και έως τα μέσα του καλοκαιριού του 1949 η Σχολή της Ύδρας θα υποχρεωθεί να μετακομίσει. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Νομοθετικό Διάταγμα 749 του Νοεμβρίου του 1941 η έδρα της σχολής μεταφερόταν στον Πόρο, ενώ η φοίτηση σε αυτή γινόταν διετής. Οι δυσκολίες, όμως, στη λειτουργία της σχολής την ωθούν σε νέα μετακόμιση, αυτήν την φορά πρώτα στον Πειραιά και από τον Ιανουάριο του 1943 στην Αθήνα, όπου θα στεγαστεί στο μέγαρο Εμποροϋπαλλήλων στη Μητρόπολη. Να σημειωθεί, πως για ένα διάστημα όταν το μέγαρο των Εμποροϋπαλλήλων γίνει χώρος υποδοχής αστέγων από γερμανικούς βομβαρδισμούς η σχολή της Ύδρας θα φιλοξενηθεί στις αίθουσες της Γαλλικής Ακαδημίας, προτού και πάλι μεταφερθεί στον Πειραιά και στην Καστέλα.

Το πρώτο εκπαιδευτικό σκάφος της Σχολής ήταν το τρεχαντήρι “Άγιος Γεώργιος” του καραβοκύρη Τσιγγάρη, το δεύτερο το “Ηλέκτρα”’ και το τρίτο το “Ευγένιος Ευγενίδης”.
 

Από το 1989 εφαρμόζεται ο θεσμός της εναλλασσόμενης εκπαίδευσης. Σύμφωνα με το σύστημα αυτό οι σπουδαστές μεταξύ του 2ου και 3 ου εξαμήνου και μετά το 6 ο εξάμηνο, ταξιδεύουν με εμπορικά πλοία 5-6 και 6-7 μήνες, αντίστοιχα, όπου ως εργαζόμενοι και αμειβόμενοι εφαρμόζουν στην πράξη όσα θεωρητικά έμαθαν στη Σχολή. Η διάρκεια της φοίτησης είναι τέσσερα έτη (συμπεριλαμβανομένων των δύο
εκπαιδευτικών ταξιδιών σε πλοία) και οι σπουδαστές αποφοιτώντας, και ύστερα από συγκεκριμένες μετεκπαιδεύσεις, λαμβάνουν το δίπλωμα του Πλοιάρχου Γ΄ τάξεως.
 Απόσπασμα από το βιβλίο «Η Συμβολή της Ναυτιλιακής Εκπαίδευσης- Εβδομήντα Χρόνια από την Ιδέα Σύστασης Κεφαλαίου Ναυτικής Εκπαίδευσης», Gratia Εκδοτική, Αθήνα 2017, σελ. 79

Το 2012 η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Ύδρας βραβεύτηκε στην κατηγορίαAchievement in Education or Training από τους Lloyd’s List Greek Shipping Awards. Επίσης από τον Σεπτέμβριο 2014 η ΑΕΝ/ΥΔΡΑΣ εφαρμόζει και διατηρεί ενεργό, Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας κατά το πρότυπο ISO 9001:2008 και σύμφωνα με τις απαιτήσεις τις Κοινοτικής Νομοθεσίας. Από το έτος 1930 που η Σχολή λειτουργεί ως κρατική και μέχρι σήμερα έχουν
αποφοιτήσει 3.218 δόκιμοι Πλοίαρχοι. Σήμερα στην Σχολή φοιτούν 150 σπουδαστές/στριες.

(Φωτογραφία από Αρχείο Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού Ύδρας)